Keir Starmer: Vị Thủ tướng Anh đầu tiên trở thành ‘kẻ thù’ trên khán đài bóng đá

Nếu có ai đó nói với Keir Starmer vào mùa hè năm ngoái rằng, chỉ hơn một năm sau khi đắc cử, ông sẽ đơn thương độc mã, bằng chính sức hút cá nhân của mình, khiến các cổ động viên Anh ngừng hát những bài hát về IRA hay “Ten German Bombers” (Mười chiếc máy bay ném bom của Đức), chắc chắn ông sẽ rất vui mừng.

Những người hát về Starmer không phải là những phần tử quá khích.

Nhưng thực tế lại trớ trêu hơn thế. Các cổ động viên (CĐV) Anh giờ đây không còn hát những bài hát đó nữa. Thay vào đó, họ hát về việc ông là một “gã tồi” (wanker) và nên “biến đi”. Những tiếng hát này tiếp tục vang lên trong tuần này, từ Birmingham cho đến tận Belgrade. Có thể xem đây là một thành công nửa vời, thưa Ngài Keir.

Những nhà nghiên cứu lịch sử văn hóa CĐV Anh chắc chắn sẽ bị cuốn hút bởi sự thay đổi trong “kho bài hát” của họ vài tháng qua. Những bài hát cũ về máy bay ném bom, IRA đã biến mất. Thay vào đó là những lời lăng mạ nhắm vào vị thủ tướng, với điệp khúc chính được chế theo giai điệu của bài “Seven Nation Army” của The White Stripes.

Khi Jack White sáng tác giai điệu này, ông đã nhận ra sức mạnh tiềm ẩn của nó. Có lẽ ông không bao giờ tưởng tượng nó lại được dùng cho mục đích này. Nhưng âm nhạc có đời sống riêng, và những giai điệu chế giễu Starmer đã vang lên ngay trước trận đấu tối thứ Ba, và cả trên các quán cà phê vỉa hè ở Belgrade từ trưa thứ Hai.

Thông điệp cốt lõi này còn được biến tấu theo nhiều thể loại nhạc. Trong trận đấu sân khách ở Andorra vào tháng 6, một phiên bản disco theo nền nhạc “Give it Up” của KC & The Sunshine Band đã ra mắt. Tại Belgrade, một phiên bản mới lại xuất hiện: “We’ve got Palmer/Fuck Keir Starmer” (Chúng tôi có Palmer/Mặc kệ Keir Starmer), vang vọng trên những con phố lát đá cuội vào rạng sáng ngày thi đấu.

Nhiều người có thể cho rằng đây chỉ là trò đùa của vài người đàn ông buồn chán, hoặc quy chụp họ là những kẻ cực đoan, cực hữu. Nhưng lập luận này không vững, vì hai lý do.

Thứ nhất, những người hát về Starmer không phải là những phần tử quá khích. Họ là những người trưởng thành, có công việc ổn định, đủ điều kiện để đi du lịch nước ngoài cổ vũ đội tuyển. Cảnh sát Belgrade hôm thứ Tư thậm chí còn khen ngợi hành vi mẫu mực của họ. Chính họ cũng đã la ó đám đông chủ nhà vì hành vi phân biệt chủng tộc (dù sau đó xác định là do có người chiếu đèn laser vào Noni Madueke).

Thứ hai, và quan trọng hơn, điều này chưa từng xảy ra trước đây. Starmer là thủ tướng đầu tiên thực sự “đánh mất” bóng đá. Quốc ca, Nữ hoàng, Nhà vua từng bị la ó. Nhưng các chính trị gia gần như vô hình trong thế giới bóng đá, ngay cả khi Margaret Thatcher công khai chỉ trích CĐV, hay qua thời kỳ hỗn loạn của Johnson và Truss. Tony Blair từng cố gắng lợi dụng bóng đá như một hiện tượng văn hóa đại chúng, nhưng cũng chỉ là một kẻ ngoài rìa.

Starmer là người đầu tiên trở thành “Kẻ thù” thực sự. Tại sao lại như vậy? Có lẽ vì ông đã cố gắng tận dụng bóng đá ngay từ đầu nhiệm kỳ, vốn bắt đầu vài ngày sau cú đá “xe đạp chổng ngược” kỳ diệu nhưng không mang lại kết quả gì của Jude Bellingham tại Euro. Starmer đã cố gắng “lướt theo con sóng” một cách gượng gạo, từ việc cầm áo đấu chụp ảnh cùng Thủ tướng Hà Lan đến việc hứa hẹn một ngày nghỉ lễ nếu Anh vô địch – một lời hứa gần như đảm bảo rằng Anh sẽ không thể vô địch.

Cộng thêm phong thái xem bóng đá trong khu vực VIP tại sân của Arsenal, mối quan hệ của Starmer với bóng đá đã trở thành một hình ảnh thu nhỏ hoàn hảo cho những thất bại của ông trong giao tiếp chính trị. Ông luôn tỏ ra yếu thế trước những cá tính lôi cuốn hơn một cách tự nhiên, giống như một ông thầy địa lý đang cố gắng nhảy breakdance.

Bóng đá luôn phản ánh xã hội. Bài hát về Starmer nói lên sự xa lánh, mất lòng tin và sự thiếu hụt dân chủ

Nhưng vấn đề còn sâu sắc hơn thế. Bóng đá luôn phản ánh xã hội. Bài hát về Starmer nói lên sự xa lánh, mất lòng tin và sự thiếu hụt dân chủ. Nó nói về “thời đại của những lá cờ” đang diễn ra ở Anh. Lá cờ xuất hiện ở khắp mọi nơi: như một lời than thở, một lễ kỷ niệm, một lời đe dọa, một dấu hiệu lãnh thổ.

Với tư cách là một chính trị gia, nếu bạn không thể làm chủ được “câu chuyện lá cờ”, bạn sẽ bị nó hủy hoại. Và đây là lúc bóng đá trở nên hữu ích. Văn hóa CĐV bóng đá Anh, dù thường bị xem là tiêu cực, lại bao gồm cả sự hoài nghi tự nhiên đối với chính quyền, tình yêu quê hương và sự thờ ơ với những nỗ lực xâm nhập của phe cực hữu như Mặt trận Quốc gia (National Front) trong những năm 1980. Starmer có thể học hỏi nhiều điều từ cách mà bóng đá Anh quản lý vấn đề này.

Thật trùng hợp khi sân Marakana của Belgrade lại là sân khấu cho câu chuyện về Starmer. Tại đây, HLV đội chủ nhà, Dragan Stojkovic, đã bị chính CĐV nhà la ó vì những phát biểu ủng hộ chính phủ gần đây. Sau đó, một nhóm người mặc áo đen đã can thiệp khi đám đông hát những bài hát chống chính phủ, một sự tiếp nối của việc đàn áp biểu tình chống lại chính quyền của Aleksandar Vucic.

Serbia đang ở trong một tình thế kỳ lạ, vừa chính thức giả vờ muốn gia nhập EU, vừa liên kết với Vladimir Putin. Người dân của họ dường như tức giận và chán ghét nạn tham nhũng của chính phủ.

Có thể có người nói rằng tình hình này nghe rất giống Vương quốc Anh. Nhưng cho đến nay, chỉ là một chút. Serbia là một lời cảnh báo từ cực điểm đen tối nhất của quá trình này. Việc vẫn có thể gọi tên Keir Starmer trong một trận bóng đá mà không bị những người đàn ông cầm dùi cui chú ý, ít nhất, cũng là một loại tự do. Và bóng đá, một lần nữa, lại đang nói cho chúng ta biết nhiều điều.