Khi kẻ yếu làm vua: Những chuyện cổ tích cúp quốc nội khó tin nhất lịch sử châu Âu

Khi kẻ yếu làm vua: Những câu chuyện cổ tích tại các giải cúp quốc nội châu Âu

Bóng đá luôn chứa đựng những bất ngờ, và không nơi nào điều đó thể hiện rõ hơn những hành trình kỳ diệu của các đội bóng nhỏ tại các giải cúp quốc nội. Dưới đây là những câu chuyện về những kẻ thách thức đã viết nên lịch sử.

FC Gueugnon (Coupe de la Ligue, 2000)

Coupe de la Ligue, giải đấu cúp phụ của Pháp tồn tại từ năm 1994 đến 2020, ra đời từ sự thúc đẩy của các đội bóng Ligue 1. Họ cảm thấy bất lợi trước luật của Cúp Quốc gia Pháp (Coupe de France) vốn luôn trao lợi thế sân nhà cho các đội bóng nhỏ. Paris Saint-Germain là đội vô địch phiên bản đầu tiên, cuối cùng và bảy lần khác ở giữa. Họ chỉ thua một trận chung kết duy nhất cách đây 25 năm, trước một đối thủ hoàn toàn trái ngược với tầng lớp thống trị của bóng đá Pháp.

FC Gueugnon đến từ một thị trấn công nghiệp nhỏ ở Burgundy

FC Gueugnon đến từ một thị trấn công nghiệp nhỏ ở Burgundy. Được thành lập vào năm 1940, đội bóng có biệt danh Les Forgerons (Những người thợ rèn) đã vươn lên trở thành một thế lực hàng đầu của bóng đá nghiệp dư, từng bị từ chối thăng hạng lên giải hạng nhất vào năm 1979 trước khi chuyển sang chuyên nghiệp. Sau khi rớt hạng ngay mùa giải duy nhất ở hạng đấu cao nhất 1995-96, mục tiêu của Gueugnon trong mùa 1999-2000 là trở lại. Họ kết thúc ở vị trí thứ năm tại giải hạng hai khi câu chuyện anh hùng ở cúp bắt đầu; Niort, Toulouse và đội bóng hạng nhất Strasbourg đều bị đánh bại mà không để thủng lưới bàn nào.

Ở bán kết, Gueugnon bất ngờ được đánh giá cao hơn Red Star, một đội hạng ba từ Paris. Sau khi bị dẫn 2-1 ở phút 83, đội trưởng Amara Traoré đã gỡ hòa khi trận đấu chỉ còn hai phút. Gueugnon giành chiến thắng 9-8 trên chấm luân lưu, với thủ môn Richard Trevino ghi bàn quyết định. Phần thưởng là tấm vé đến trận chung kết tại Stade de France, đối đầu với một PSG sở hữu những tài năng như Jay-Jay Okocha, Laurent Robert và Ali Benarbia.

Đội bóng của HLV Alex Dupont không phải là câu chuyện diệt khổng lồ duy nhất ở Pháp mùa đó; tại Coupe de France, đội hạng tư Calais đã vào đến chung kết nhưng thất bại trước Nantes. Gueugnon không gây chấn động toàn cầu, nhưng họ đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong trận chung kết. Họ vươn lên dẫn trước khi cú sút xa của Nicolas Esceth-Nzi dội cột dọc và Marcelo Trapasso theo bản năng đệm bóng vào lưới. Thủ môn Trivino đã có một pha cứu thua ba lần xuất thần để giữ sạch lưới trước khi cầu thủ vào sân thay người Sylvain Flauto ấn định chiến thắng bằng một nỗ lực solo còn ấn tượng hơn cả bàn thắng của Emmanuel Petit trong trận chung kết World Cup.

Khi tiếng còi mãn cuộc vang lên, HLV Dupont chạy vào sân, ôm đầu không tin. Hậu vệ Eric Boniface, người chơi trong bộ ba trung vệ cùng Sylvain Distin, nhìn lên và thấy “20.000 người hâm mộ của chúng tôi trong màu xanh và vàng đang ăn mừng. Thật tráng lệ.” Vì Gueugnon không có ga tàu, đội đã chào đón người hâm mộ trên sân ga ở Montceau, sân nhà của đối thủ địa phương, trước khi đi xe buýt về sân Stade Jean Laville.

“Tôi bước ra từ đường hầm với chiếc cúp,” Traoré chia sẻ trong năm nay. “Sân vận động chật cứng và có những người đã khóc. Hình ảnh đó không bao giờ phai mờ trong tôi. Gueugnon đã đánh bại PSG. Và không phải trên chấm luân lưu, mà là 2-0.”

Thời kỳ hoàng kim không kéo dài. Sau cuộc phiêu lưu ngắn ngủi tại Cúp UEFA bị chặn đứng bởi đội Iraklis của Hy Lạp, câu lạc bộ gặp khó khăn tài chính, rớt xuống hạng ba vào năm 2008 và phá sản ba năm sau đó. Dù được tái lập, họ vẫn lận đận ở các giải khu vực. Trong khi đó, PSG giờ đã là một thế lực của châu Âu. Nhưng ít nhất trong một đêm, những người thợ rèn đã đánh bại tầng lớp quý tộc.

Hertha Berlin II (DFB Pokal, 1993)

Năm nay, Arminia Bielefeld đã trở thành đội hạng ba Đức đầu tiên lọt vào chung kết cúp quốc gia kể từ Union Berlin năm 2001. Thất bại của Union trước Schalke đã đánh dấu sự kết thúc của kỷ nguyên bất ngờ tại DFB-Pokal – đội hạng hai Hannover vô địch năm 1992, Kaiserslautern vừa rớt hạng đã nâng cúp năm 1996, và năm sau đó, Stuttgart vượt qua đội hạng ba Energie Cottbus. Tuy nhiên, không có đội vào chung kết nào gây ngạc nhiên bằng Hertha BSC Amateure vào năm 1993 – đội dự bị đã vượt qua cả đội một của mình.

Sau khi đánh bại Heidelberg trước 500 khán giả, đội đã gây sốc khi loại VfB Leipzig và sau đó là nhà đương kim vô địch Hannover ở vòng 16 đội

Hành trình của Hertha Amateure là một câu chuyện đặc biệt. Sau khi đánh bại Heidelberg trước 500 khán giả, đội đã gây sốc khi loại VfB Leipzig và sau đó là nhà đương kim vô địch Hannover ở vòng 16 đội. Mặc dù bị dẫn 2-0 đầu hiệp hai, Hertha II (tên gọi hiện nay) đã lội ngược dòng thắng 4-3 với cú đúp của Oliver Schmidt. Ngày hôm sau, Leverkusen loại đội một của Hertha, đội chưa từng (và vẫn chưa) vào chung kết Pokal kể từ năm 1979. Hertha II trở thành niềm hy vọng của Berlin, đối đầu Nuremberg ở tứ kết. Dẫn 1-0 cho đến cuối trận, họ bị gỡ hòa ở phút 89 nhưng ngay lập tức đáp trả, Daniel Lehmann hoàn tất một chiến thắng gây sốc khác.

Lễ bốc thăm bán kết đưa hai đội Bundesliga là Frankfurt và Leverkusen đối đầu nhau, trong khi Hertha II gặp đội hạng hai Chemnitzer. Trận đấu diễn ra tại Olympiastadion ở Berlin trước 56.500 khán giả. Chemnitz đã loại Werder Bremen ở vòng trước, nhưng không thể gượng dậy sau bàn thắng sớm của Carsten Ramelow, và Hertha II thắng 2-1.

Đội hình nghiệp dư của Hertha đối đầu Leverkusen là những cầu thủ thực thụ, không có ngôi sao nào từ đội một được “biệt phái” xuống. Ramelow sau này gia nhập chính Leverkusen và có 46 lần khoác áo đội tuyển Đức. Một số đồng đội của anh được đôn lên đội một, số khác tiếp tục chơi ở các giải khu vực.

Đối với đại đa số cầu thủ dự bị của Hertha, trận chung kết cúp quốc gia năm 1993 là đỉnh cao sự nghiệp. Nó kết thúc trong thất vọng khi Leverkusen, với biệt danh Die Werkself, giành chiến thắng sít sao 1-0 nhờ bàn thắng ở phút 76 của Ulf Kirsten. Leverkusen đã đánh bại cả đội A và B của Hertha trên đường đến chức vô địch, nhưng thành tích độc nhất vô nhị thuộc về những người thua cuộc. Hành trình của họ sẽ không bao giờ được lặp lại; các đội dự bị đã bị cấm tham dự cúp quốc gia từ năm 2008.

Lechia Gdansk (Cúp Ba Lan, 1983)

Một hành trình cúp có thể thu hút cả một quốc gia, nhưng có bao nhiêu đội có thể nói rằng chiến công của họ đã góp phần hạ bệ một chế độ? Năm 1982, Lechia Gdansk của Ba Lan là một gã khổng lồ sa cơ, rơi xuống giải hạng ba. Tuy nhiên, đội bóng Xanh-Trắng vẫn đóng một vai trò quan trọng trong thành phố cách mạng của họ.

Sau khi rớt hạng, ban huấn luyện được giao cho hai cựu cầu thủ: Jerzy Jastrzebowski và Jozef Gladysz. Họ bắt đầu xây dựng đội bóng từ những đồng đội cũ và các tài năng trẻ. Hành trình cúp của họ suýt kết thúc trong tủi hổ khi phải cần đến hiệp phụ để vượt qua đội nghiệp dư Start. Sau đó, họ loại nhà vô địch Ba Lan, Widzew Lodz, trên chấm luân lưu với tỷ số 5-4. Thủ môn số 1 của Ba Lan, Jozef Mlynarczyk, đã hét vào mặt đồng đội vì “thua một đám bồi bàn”. Tiếp theo, họ đánh bại đội đầu bảng Slask Wroclaw 3-0 trong hiệp phụ.

Lechia tiếp tục vượt qua Sosnowiec ở tứ kết và Ruch Chorzow ở bán kết trên chấm luân lưu. Trong trận chung kết tại Piotrkow Trybunalski, họ đối đầu với đội hạng hai Piast Gliwice. Marek Kowalczyk đã ghi bàn giúp Lechia dẫn 2-1 sau hiệp một. Dù Andrzej Salach bỏ lỡ một quả phạt đền, Lechia vẫn kiên cường bảo vệ thành quả và nâng cúp từ giải hạng ba.

Ở vòng đầu tiên của Cúp C2 châu Âu, Lechia (lúc này đã lên hạng hai) phải đối mặt với Juventus. Họ thua 0-7 ở lượt đi tại Turin, nhưng những gì xảy ra ở trận lượt về còn vang dội hơn cả bóng đá. Lech Walesa, lãnh đạo phong trào Công đoàn Đoàn kết, đã đến sân. Truyền hình nhà nước Ba Lan, vốn đang thực hiện chiến dịch bôi nhọ ông, đã chiếu hình ông lên màn hình lớn của sân vận động, hy vọng người dân sẽ quay lưng.

Hiệu ứng hoàn toàn ngược lại. Chẳng mấy chốc, 30.000 người hâm mộ đã đồng thanh hô vang “Đoàn kết”. Juventus thắng 3-2, nhưng điều đó không còn quan trọng. “Những gì xảy ra trong trận đấu đó đã tiếp thêm sức mạnh cho chúng tôi trong năm năm,” một thành viên của Công đoàn Đoàn kết nói. Walesa trở thành tổng thống Ba Lan vào năm 1990, bảy năm sau khi chiến thắng của Lechia giáng một đòn mạnh vào chế độ.

Randers FC (Cúp Đan Mạch, 2006)

Randers FC được thành lập vào năm 2003 sau một cuộc sáp nhập và chỉ ba năm sau, thành phố đã có lý do để ăn mừng. Mùa giải 2004-05, Randers chơi ở giải hạng nhất nhưng đã rớt hạng. Mục tiêu của họ là trở lại ngay lập tức, nhưng họ đã làm được nhiều hơn thế. Dưới sự dẫn dắt của HLV Lars Olsen, nhà vô địch Euro 1992, và tiền vệ chiến binh Stig Tøfting, Randers đã có một hành trình cúp đáng nhớ.

Họ hủy diệt đội nghiệp dư Sædding 13-0, sau đó loại các đội hạng nhất AGF và AC Horsens. Ở bán kết, sau trận hòa 0-0 ở lượt đi, họ bị Aalborg dẫn trước ở lượt về. Tưởng chừng giấc mơ đã kết thúc, nhưng một bàn phản lưới nhà khi còn 15 phút đã giúp họ vào chung kết nhờ luật bàn thắng sân khách.

Hàng ngàn người hâm mộ đã đến Copenhagen để cổ vũ cho đội nhà trong trận chung kết với Esbjerg. Trận đấu diễn ra bế tắc và phải bước vào hiệp phụ. Khi trận đấu chỉ còn vài phút, Karsten Johansen đã khống chế đường chuyền dài của Tøfting và sút tung lưới đối phương. Johansen, đã nhận một thẻ vàng, cởi áo ăn mừng và bị truất quyền thi đấu. Nhưng 10 người của Randers đã kiên cường giữ vững tỷ số để nâng cúp.

St Francis (Cúp FAI, 1990)

Mùa hè năm 1990 là một mùa hè đáng nhớ của bóng đá Ireland, nhưng trước khi đội tuyển quốc gia làm nên lịch sử tại World Cup, đã có phép màu của St Francis. Một đội bóng nghiệp dư từ quận Liberties của Dublin đã vào đến tận trận chung kết Cúp FAI.

Trên đường đi, họ đã gây sốc khi đánh bại Cobh Ramblers – đội có một Roy Keane tuổi teen trong đội hình – trước khi đối đầu với Bohemians, một trong những câu lạc bộ lớn nhất Dublin, ở bán kết. Dưới sự dẫn dắt của HLV Pete Mahon, St Francis đã giành chiến thắng lịch sử 1-0 nhờ bàn thắng của John Murphy.

Trận chung kết với Bray Wanderers, một đội hạng hai, là trận chung kết đầu tiên được tổ chức tại Lansdowne Road để thu hút khán giả. Sự hiện diện của hai đội bóng địa phương ngoài hạng đấu cao nhất đã thay đổi tất cả. 29.000 khán giả đã đến sân, con số lớn nhất trong nhiều năm. Tuy nhiên, câu chuyện cổ tích đã không có hậu. Bray dẫn trước ở phút 20 nhờ quả phạt đền của John Ryan. Ryan ghi thêm hai bàn nữa trong hiệp hai, ấn định chiến thắng 3-0 cho Bray Wanderers.

FC Pasching (Cúp Áo, 2013)

Trong thế giới bóng đá hiện đại, không phải hành trình cúp nào cũng là một câu chuyện lãng mạn thuần túy. FC Pasching, một đội hạng ba, đã có một trong những hành trình ấn tượng nhất lịch sử khi đánh bại ba đội mạnh nhất Bundesliga Áo – Rapid Vienna, Red Bull Salzburg và Austria Vienna – để nâng cúp. Daniel Sobkova đã ghi bàn thắng duy nhất trong trận chung kết, mang về một cuộc phiêu lưu châu Âu ngắn ngủi cho thị trấn 6.000 dân.

Tuy nhiên, câu chuyện của Pasching khá phức tạp. Vào thời điểm đó, họ là đối tác của Red Bull Salzburg. Hai năm sau khi nâng cúp, cái tên Pasching biến mất khỏi bản đồ bóng đá Áo khi họ trở thành đội trẻ của LASK Linz và mang cái tên khó xử FC Juniors OÖ. Họ đã mất tên tuổi, nhưng không ai có thể lấy đi chiếc cúp vô địch của họ.